Ο «Πάπας» ή μάλλον η «ενσάρκωση» της γαλλικής γαστρονομίας δεν είναι πια μαζί μας… ταξιδεύει σε άλλους γαλαξίας. Η γαστρονομία θρηνεί …και εμείς αναπολούμε το επικό δείπνο και την συζήτηση που είχαμε μαζί του στο Collonges d’ Or.
Ο κ. Paul για τους φίλους του, ο αιώνιος έφηβος, ο ευζωιστής, ο γενναιόδωρος που σε κερδίζει με το χιούμορ και την απλότητά του. Αγαπούσε τη ζωή, την κουζίνα του, τα χρώματα και τις γυναίκες. Η φίλη μου, η Adelle Freres, οινολόγος από την Βουργουνδία, ήταν η αφορμή της γνωριμίας μου με τον Paul Bocuse, τον σταρ των σταρ της κουζίνας. Η έκπληξη ήταν μεγαλύτερη όταν κάθισε στο τραπέζι μας, αφού η μητέρα της Adelle ήταν γειτόνισσά του. Έτσι άκουσα «δια στόματός» Βocuse την δική του ιστορία. Η αλήθεια είναι ότι η γνωριμία αυτή με στιγμάτισε. Επιβλητική προσωπικότητα, που με έκανε να νιώθω φιλοξενούμενή του. Λάτρευε την Λυών, τον τόπο που γεννήθηκε, τα ποτάμια, τα βουνά της, τα προϊόντα, τους παραγωγούς, την αγορά της, την ψαραγορά που μέχρι το τέλος του επισκεπτόταν αφού ο ίδιος επέλεγε την πρώτη ύλη για την μαγειρική του.
Ζούσε πάντα στο πατρικό του σπίτι και συνέχισε να μαγειρεύει στην οικογενειακή εστία… Γεννήθηκε στο Collonges το 1926, δίπλα στις μαρμίτες. Οι παππούδες του και ο πατέρας του ήταν μάγειρες παθιασμένοι. Ο πατέρας του σε ηλικία 16 ετών τον έστειλε για εκπαίδευση στην καλή του φίλη, την διάσημη Chef Eζενί Μπραζιέ, την πρώτη γυναίκα με 3 αστέρια Michelin. «Γιαυτό αγάπησα τις γυναίκες…» έλεγε γελώντας. Αυτή τον δίδαξε να μην διαπραγματεύεται την ποιότητα των υλικών, την καθαριότητα, την φρεσκάδα και το χαμόγελο.
Στα 32 χρόνια του αποφάσισε να μετατρέψει την οικογενειακή ταβέρνα στην όχθη του ποταμού, σε ναό υψηλής γαστρονομίας και το πρώτο αστέρι Michelin είναι γεγονός, με το δεύτερο να ακολουθεί μετά από 2 χρόνια. Είναι ο μόνος chef που διατήρησε τα 3 αστέρια του 50 χρόνια. Το 1989 ο οδηγός Gault et Millau τον ανακήρυξε «μάγειρα του αιώνα» ενώ το 2011 το Culinary Institute of America, τον ονομάτισε «Chef του αιώνα».
Η λατρεία του στην παραδοσιακή κουζίνα ήταν έκδηλη κάθε στιγμή. Αγαπημένα υλικά το εκλεκτό βούτυρο, η πλούσια κρέμα γάλακτος, το καλό κρασί, οι ποταμίσιες καραβίδες, τα μπαρμπούνια, τα κοκοράκια, οι τρούφες. Ο αρακάς δεν είχε θέση στην κουζίνα του. Όταν τον ρώτησα αν χρησιμοποιεί ελαιόλαδο μου απάντησε « Κυρία μου, η γαλλική κουζίνα είναι βούτυρο, βούτυρο, βούτυρο… δεν το γνωρίζετε…» και έσκασε στα γέλια.
Ενώ μιλούσε το βλέμμα του ακολουθούσε κάθε κίνηση στο εστιατόριό του. Mπαινόβγαινε στην κουζίνα και αστειευόταν με τους πελάτες που ήταν πια φίλοι του. Αυτό που παρατηρούσε ιδιαίτερα ήταν τα άδεια πιάτα…
Μου μίλησε για τα σεμινάρια του Ινστιτούτου του για την κουλτούρα του φαγητού, τη φιλοσοφία της γεύσης, τη αυθεντική κουζίνα των γιαγιάδων και με προσκάλεσε να τα παρακολουθήσω… δεν πρόλαβα κρίμα…
Αγαπούσε πολύ τους νέους Chef και από το 1987 καθιέρωσε τον έγκριτο διαγωνισμό Bocuse d Or για νέους Chef. Δούλευε σκληρά όμως, το διασκέδαζε γιατί ήταν το χόμπυ του… «ποτέ να μην κάνετε την δουλειά που δεν αγαπάτε… θα κακοπερνάτε και στο τέλος θα σας προδόσει».Το πάθος του για τις γυναίκες τον ακολουθούσε πάντα αφού κατόρθωνε να ζει αρμονικά με τρεις γυναίκες και να απολαμβάνει την αγάπη τους. Λόγω της Adelle δεν δίστασε να μου αποκαλύψει τα μυστικά της πορείας του στα γαστρονομιά μονοπάτια του κόσμου.
Ο κ.Paul εστίαζε αποκλειστικά στις αυθεντικές παραδοσιακές συνταγές που προσπαθούσε να τελειοποιήσει. Τα σερβίτσια του πορσελάνινα με το όνομά του ή το κοκκοράκι της γαλλικής γαστρονομίας που είχε κάνει και τατού στον ώμο του και δεν δίσταζε να το επιδεικνύει… περήφανα. Πίστευε πολύ στο κινέζικο ωροσκόπιο αφού ήταν «τρομερός και φοβερός τίγρης». Λάτρευε τα κρύσταλλα, τις κανάτες, τα ποτήρια γιατί ο ήχος του κρασιού όταν γεμίζουν είναι μουσικός…
Στη μαγειρική του χρησιμοποιούσε αποκλειστικά μεταλλικό νερό γιατί το χλωριομένο αλλοιώνει τις γεύσεις . Τα κεραμικά σκεύη, οι γάστρες, τα μαντέμια δίνουν γεύση ρουστίκ, που μαρτυρά τη χωριάτικη προέλευση των υλικών.
Τα λαχανικά του άρεσαν al dente, σε αλατισμένο νερό και για να διατηρήσουν το χρώμα και την ομορφιά τους τα περνούσε με παγωμένο νερό και τα γκρατινάριζε με βούτυρο μαγιάτικο. Η κουζίνα πρέπει να ειναι νόστιμη, υγιεινή και εύπεπτη.
«Σημασία δεν έχει αν η κουζίνα είναι κλασσική, μοντέρνα ή μοριακή. Σημασία έχει να είναι φίνα αυτή είναι η μεγάλη κουζίνα. Δεν ακολουθώ ποτέ μόδες, γιατί εύκολα γίνονται ντεμοντέ. Ενώ η καλή κουζίνα δεν πέφτει ποτέ και μεταφέρεται απο γενιά σε γενιά και δημιουργεί αναμνήσεις βαθιές …Οι συνταγές παίρνουν αξία όταν μοιράζονται, όταν κάνουν τα πρόσωπα, φωτεινά και χαρούμενα. Η τέχνη του μάγειρα μπορεί να νοστιμεύσει απλές συνταγές… Η nouvelle cuisine μας έριξε στην παγίδα να αφαιρούμε υλικά από το πιάτο και να αδειάζουμε την πιστωτική κάρτα του πελάτη». Σοφά λόγια και μια περίεργη σύμπτωση…
Δυο μέρες πριν φύγει εκείνος από τη ζωή, η Αdelle μου έστειλε φωτογραφίες από το επετειακό δείπνο, που παρέθεσαν οι οινοποιοί Cote Rotie, για να γιορτάσει μαζί τους τα 50χρονα των αστεριών του Michelin. Ενθύμιο μοναδικό το μενού με την χειρόγραφη ευχή του Bon Appetit και η τεράστια τούρτα του.